Zjawisko suszy glebowej jest w ostatnim czasie obserwowane na większości obszarów naszego kraju. Bardzo sucho jest obecnie w Wielkopolsce, a i w naszym zachodniopomorskim regionie sytuacja nie wygląda najlepiej. Od wielu dni nie spadła ani jedna kropla deszczu, w niektórych ogrodach opadów nie widziano od początku maja. Posadzone i posiane rośliny potrzebują odpowiedniego nawodnienia, aby wytworzyć solidny system korzeniowy, a szczególnie teraz, gdy obficie kwitną i zawiązują owoce. Nie ma zatem innej rady – musimy regularnie podlewać nasze zagony. Najbardziej optymalne pod względem dawkowania i zużycia wody jest podlewanie kropelkowe, zamontowanie linii kroplujących oszczędza nasz czas i energię. Instalacje nawodnieniowe wiążą się jednak z kosztami, natomiast rozplanowanie kwater warzywnych i istniejące już na działkach wieloletnie nasadzenia drzew i krzewów nie zawsze pozwalają nam na dotarcie z linią kroplującą we wszystkie pożądane miejsca. Powszechną i najbardziej popularną praktyką pozostaje więc wciąż podlewanie ręczne, przy użyciu konewek, szczególnie dla roślin ciepłolubnych, lubiących bardziej ciepłą i odstaną wodę od tej wodociągowej. Popularne i wygodniejsze jest podlewanie roślin z węża ogrodowego, ale i przy tej metodzie trzeba pamiętać o podstawowych zasadach.
Podlewanie ogrodu wczesnym rankiem lub wieczorem daje najlepsze efekty. O wczesnej porze słońce jest jeszcze nisko, z kolei wieczorem należy podlewać już po zachodzie słońca. W obu przypadkach temperatura podłoża, pozbawiona działania promieni słonecznych, jest znacznie niższa, co powoduje znacznie wydajniejsze nawadnianie gruntu. Najczęstszym błędem, i to niestety nawet wśród doświadczonych działkowców, jest lanie strumieni wody w środku dnia, w południe, na rozgrzaną ziemię. Woda ta natychmiast w dużej części paruje, na powierzchni gruntu tworzy się skorupa, a trzeba pamiętać, że to właśnie zmniejszone parowanie wpływa na szybsze i głębsze wsiąkanie wody w glebę. Według szacunków poranne lub wieczorne podlewanie pozwala zaoszczędzić nawet 20% wody zużywanej na nawadnianie. Rośliny nie lubią również lania bezpośrednio po liściach, rozgrzane na słońcu przeżywają szok termiczny. Krople wody pozostałe na liściach w pełnym słońcu działają jak małe soczewki i prowadzą do oparzeń.
Poniżej dekalog właściwego nawadniania (źródło – „Zielony Ogródek”) :
- Podlewaj tylko wtedy, gdy to konieczne
Warto pamiętać, że podlewanie nie zawsze jest konieczne w trakcie całego okresu wegetatywnego roślin, ale tylko wtedy, kiedy naprawdę tego potrzebują (gdy są młode lub gdy występuje długotrwała susza). Co więcej, większość roślin (zwłaszcza te starsze, dobrze ukorzenione) świetnie radzi sobie z krótkotrwałymi okresami suszy, a nadmierne podlewanie, gdy nie jest to konieczne, może przysporzyć więcej szkody niż pożytku. Ma to szczególne znaczenie w przypadku świeżo posadzonych roślin, które pod wpływem nadmiernej ilości wody słabo się ukorzeniają (mają dostęp do wody na niewielkiej głębokości gleby). W wyniku tego później gorzej znoszą niedobory wody lub mają mniejszy dostęp do składników pokarmowych.
- Utrzymuj odpowiednią wilgotność podłoża
Kluczem do efektywnego podlewania jest niedoprowadzanie do znacznego przesuszenia podłoża. Dlatego lepiej nie czekać aż gleba będzie popękana i twarda jak skała, a rośliny zaczną usychać. Jeśli przez dłuższy czas nie było deszczu lub opady były niewielkie, to warto wesprzeć rośliny i zacząć je właściwe nawadniać.
- Podlewaj rzadko, ale dużo
Dużym błędem jest częste podlewanie roślin małą ilością wody. To powoduje, że ich system korzeniowy się nie rozrasta, bo nie musi, gdyż woda zawsze jest dostępna na niewielkiej głębokości. Nawadnianie powinno odbywać się maksymalnie raz na 3-4 dni (w zależności od potrzeb) za to musi być dość obfite, tak aby woda pozostała w wierzchniej warstwie gleby, ale mogła też spłynąć głębiej, gdzie będzie dostępna na dłużej.
- Nie przelewaj
Należy również pamiętać, że tak samo, jak niekorzystna jest długotrwała susza, tak i stojąca woda jest dla większości roślin problemem. Uniemożliwia korzeniom oddychanie, a roślina dosłownie się dusi i marnieje. Dlatego nie należy dopuszczać do utrzymywania się stojącej wody w ogródku. Ważne jest także, by nie marnować wody; zbyt obfite i długie podlewanie spowoduje, że woda spłynie z grządek.
- Podlewaj ziemię, a nie rośliny
Bardzo ważne jest, aby starać się podlać rośliny tak, aby ich liście pozostały suche. Na mokrych liściach łatwiej o rozwój patogenów i pojawienie się chorób. Dodatkowo woda na liściach w słoneczny dzień szybko odparowuje i może to doprowadzić do powstawania brzydkich białych plam.
- Podlewaj rano lub wieczorem
Niezwykle ważna jest pora podlewania roślin. Podlewanie w ciągu upalnego dnia może doprowadzić do dużych strat wody, która odparuje z ziemi zanim zostanie przez nią przyjęta. Najkorzystniej jest podlewać rośliny bardzo wczesnym rankiem (gdy ziemia jest wychłodzona po nocy, a parowanie jest zminimalizowane). Jeśli nie ma możliwości, aby zabieg wykonać rano, to najlepszą porą będzie późny wieczór.
- Zamontuj system automatycznego podlewania
Doskonałym rozwiązaniem na efektywne i podlewanie wody są systemy nawadniające. Mogą być one automatyczne lub półautomatyczne i pozwalają na całkowite zaprogramowanie systemu nawadniania. Co więcej, system może być wyposażony w czujnik wilgotności, który uruchomi podlewanie, jeśli gleba będzie zbyt sucha. To doskonałe rozwiązanie nie tylko podczas wyjazdów, gdy nie ma kto podlewać ogrodu, ale i na co dzień.
- Pamiętaj o potrzebach roślin
Najważniejsze w pielęgnacji ogrodu jest dopasowanie zabiegów do potrzeb roślin, czynników zewnętrznych i rodzaju podłoża. Tak samo jest z podlewaniem, przy którym trzeba brać pod uwagę indywidualne potrzeby roślin. Niektóre gatunki wymagają podłoża stale wilgotnego, podczas gdy inne świetnie radzą sobie nawet z długotrwałą suszą. Często najlepszym rozwiązaniem okazuje się delikatne podlanie całego ogrodu i punktowe dostarczenie większej (lub częściej) ilości wody wybranym okazom posadzonym w ogrodzie. Dlatego warto dobrze poznać potrzeby uprawianych roślin i zaspokajać ich potrzeby, co pozwoli osiągnąć wspaniały wygląd ogrodu.
- Zadbaj o glebę
Na efektywność utrzymywania wilgotności ogromny wpływ ma rodzaj gleby. Jeśli jest ona zbyt przepuszczalna, to podłoże będzie szybko tracić wodę, stając się przesuszone. Zdecydowanie najlepsza jest dobra gleba ze znaczną zawartością gliny, która zatrzymuje wodę. Jednak w razie intensywnych opadów trzeba zadbać o odprowadzanie wody.
- Nie zapominaj o nawożeniu
Wbrew pozorom duże znaczenie ma również właściwe nawożenie. Rośliny, które mają dostatek wszystkich składników pokarmowych, lepiej znoszą susze, a ich system korzeniowy szerzej się rozrasta, co ułatwia pobór wody. Kluczowy jest potas (odpowiada za gospodarkę wodną roślin) i fosfor, który poprawia ukorzenienie. Najlepiej regularnie stosować dobry nawóz wieloskładnikowy, który zapewni roślinom dostęp do wszystkich składników pokarmowych, pozytywnie wpływając na ich kondycję.