Czerwiec to okres, w którym na działce trwają intensywne prace, zbieramy plony wczesnych odmian, pielęgnujemy uprawy oraz dbamy o to, aby nasze plony zbierane w późniejszym terminie były obfite. Jest to także czas kiedy dzielimy i rozmnażamy byliny, które zakończyły kwitnienie oraz sadzimy nowe okazy bylin, drzew i krzewów uprawiane w pojemnikach.
Rośliny warzywne i zioła.
Kontynuujemy siewy, np. szpinaku, kopru ogrodowego, pietruszki, szczawiu, botwinki, ogórków i ziół (np. trybula ogrodowa) – aby móc zbierać świeże rośliny przyprawowe. Nasiona wysiewamy na odchwaszczonych dokładnie grządkach, aby rozwijające się chwasty nie stanowiły konkurencji dla wschodzących roślin użytkowych.
Przerywamy zbyt gęsto rozrośnięte warzywa dla zapewnienia odpowiedniego miejsca dla rozrostu pozostałych na zagonie warzyw.
Sadzimy też rozsadę warzyw ciepłolubnych oraz tych przez nas wyprodukowanych.
Przycinamy także rozrośnięte kępy ziół (np. mięta, tymianek, szałwia, rozmaryn) po to aby je odmłodzić, bowiem po przycięciu rośliny te odrosną o wiele bardziej gęsto.
Odchwaszczamy regularnie zagony, nawozimy, nawadniamy i sprawdzamy, czy nie występują choroby bądź szkodniki.
Nawadniając korzystamy z konewek i wody, którą gromadzimy w beczkach, po to aby uniknąć nadmiernego nawodnienia roślin, które nie wymagają częstego i obfitego podlewania oraz zmniejszenia szoku termicznego. Warto pamiętać o tym, że woda z beczki ma temperaturę zbliżoną do temperatury otoczenia i wlanie tej wody na zagony nie powoduje znacznego obniżenia temperatury gleby. Natomiast podlewanie wodą bezpośrednio z kranu nie tylko powoduje obniżenie temperatury gleby ale też działa na rośliny tak, jak na nas zimny prysznic. Poza tym podlewanie z tzw. „węża” nie pozwala na kontrolowanie ilości aplikowanej wody i dodatkowo – przy silnym strumieniu – rozmycie i w rezultacie zaskorupienie gleby.
Warto też pamiętać o tym, że powierzchniowe przesuszenie gleby na zagonie jest szkodliwe tylko dla roślin we wczesnym etapie wzrostu, gdy rośliny kiełkują bądź ich bryła korzeniowa jeszcze się nie ukształtowała. W późniejszych etapach uprawy istotna jest wilgotność w strefie rozwoju korzeni i warto wówczas sprawdzać na jakiej głębokości gleba jest wilgotna. Jest to istotne dla zachowania odpowiednich warunków wzrostu rośliny i jej plonowania – w zależności od rodzaju uprawianych roślin, albowiem rośliny uprawowe mają różne wymagania co do wilgotności podłoża.
Po deszczach, szczególnie ulewnych, warto wzruszyć (spulchnić) grządki, co zapobiega powstawaniu skorupy glebowej i poprawia warunki uprawowe. Czynność ta jest także wskazana przy podlewaniu z „węża”.
Pomidory gruntowe palikujemy i usuwamy regularnie boczne pędy wyrastające z kątów liściowych. Przy uprawie odmian koktajlowych możemy sobie pozwolić na ich prowadzenie na kilka pędów, ale wtedy musimy się liczyć ze znacznym zdrobnieniem owoców (naukowo pomidor jest owocem, bo rozwija się z kwiatu i zawiera nasiona). Wynika to z tego, że produktywność każdej rośliny jest zależna od wielkości bryły korzeniowej, która w przypadku pomidorów pozwala uzyskać maksymalnie 3 – 4 kg owoców z jednego krzaka. Zależy też ona od konkretnej odmiany. Nie mniej jednak zasada jest taka, że mamy wybór: albo większa ilość mniejszych pomidorów na krzaku, albo mniej pomidorów, ale za to większych.
Prowadzimy też nawożenie roślin uprawowych, przy czym powinniśmy korzystać z nawozów naturalnych (np. rozpuszczony w wodzie nawóz organiczny, wyciągi i gnojówki z pokrzyw, skrzypu itp.).
Rośliny sadownicze.
W czerwcu zbieramy truskawki, jagodę kamczacką, poziomki oraz wczesne odmiany czereśni, agrestu, malin i porzeczek – co należy do najprzyjemniejszych czynności na działce.
Jest to okres silnego wzrostu drzewek owocowych, których korony powinniśmy należycie uformować. Młode gałązki przyginamy tak aby tworzyły z pniem kąt jak najbardziej zbliżony do kąta prostego. Robimy to przy pomocy klamerek do prania, drewnianych rozpórek czy też wykałaczek. Gałązki starsze, które są bardziej zdrewniałe możemy obciążyć ciężarkami.
Na drzewach starszych usuwamy tzw. wilki (rosnące pionowo pędy wegetatywne) oraz odrosty z pni. Gdy są one we wczesnej fazie wzrostu – możemy je wyłamać, jeżeli są zdrewniałe – wycinamy sekatorem jak najbliżej kory.
Początek czerwca to okres gdy możemy przerzedzić grona winorośli. Zabieg ten wykonujemy gdy owoce osiągają wielkość ziarna grochu, za pomocą specjalnych nożyczek bądź sekatora nożycowego (o wąskich obu ostrzach podobnego do nożyczek). Usuwamy owoce skarłowaciałe i rosnące wewnątrz grona, pozostawiając te najładniejsze.
Przerzedzamy też zawiązki na drzewach owocowych, głównie jabłoniach i gruszach. Zabieg ten wykonujemy po tzw. świętojańskim opadzie zawiązków, który jest zjawiskiem naturalnym i obronnym drzew owocowych.
Nie powinniśmy zapominać o nawożeniu roślin sadowniczych, podlewaniu młodych drzewek owocowych oraz usuwaniu chwastów i ściółkowaniu gleby pod roślinami.
Ochrona roślin.
Ciepła i wilgotna aura sprzyja rozwojowi chorób grzybowych oraz wszelkiego rodzaju szkodników na wszystkich roślinach uprawnych. Jest to czas gdy musimy podjąć decyzję o tym, czy chcemy uprawiać naszą działkę z zachowaniem zasad ekologii, czy też niekoniecznie.
Ponieważ Polski Związek Działkowców popiera i promuje zasady ekologicznej ochrony roślin, proponujemy naturalne preparaty, zarówno własnej produkcji jak i te dostępne w sklepach ogrodniczych.
Najbardziej powszechnymi grzybami atakującymi nasze uprawy już w czerwcu są parch jabłoni i gruszy oraz mączniak. Do ich zwalczania stosujemy oprysk preparatem miedziowym (popularny Miedzian), który jest dopuszczony do stosowania w uprawach ekologicznych. Jest to preparat o działaniu kontaktowym i dla poprawienia jego skuteczności warto do cieczy użytkowej dodać adiuwant, który zapobiega szybkiemu zmywaniu preparatu przez opady.
Adiuwant możemy zakupić w gotowej do aplikacji postaci lub też wykonać samemu z mydła potasowego.
Możemy też wykorzystać świeże drożdże piekarnicze, które są nieszkodliwe dla roślin warzywnych, a wręcz zwiększają odporność roślin: zapobiegają chorobom grzybowym. Możemy je stosować przeciwko zarazie ziemniaczanej na pomidorach i mączniakowi na ogórkach, truskawkach i różach. Wystarczy rozpuścić kostkę drożdży w 10 litrach wody i opryskiwać tym roztworem rośliny. Można też wykorzystać wyciągi z czosnku lub cebuli do zapobiegania zarazie ziemniaczanej w pomidorach.
Do najpowszechniej występujących szkodników należą mszyce, przędziorki, wciornastki i owocówki. Zaczynając walkę z tymi szkodnikami musimy podjąć decyzję, czy korzystamy z metod naturalnych i ekologicznych czy też stawiamy na chemiczną ochronę roślin.
Jeżeli korzystamy z zabiegów ekologicznych i zaszczepiamy na działce drzewka owocowe naturalnych wrogów tych szkodników (np. dobroczynek, swirski roztocz) to nie powinniśmy stosować preparatów chemicznych działających na wszystkie owady, także pożyteczne.
Jeżeli zdecydujemy się na stosowanie chemii, to najważniejszą zasadą jest wykonywanie oprysku w dni bezwietrzne, poza okresami aktywności pszczół. Ponadto na ogrodach należy poinformować sąsiadów kiedy i czym wykonamy taki oprysk.
Zasady ochrony roślin są tematem wielu opracowań, które w postaci darmowych broszur są wydawane i rozprowadzane przez Polski Związek Działkowców wśród działkowców. Zapraszamy więc osoby zainteresowane poszerzeniem swojej wiedzy do zarządów poszczególnych ROD, w których są dostępne broszury na różne tematy, pomocne w uprawie działki.